Φέτος τις διακοπές μου είπα να τις χρησιμοποιήσω όχι μόνο για ξεκούραση, μα και για μια μικρή αναδιάταξη και ταξινόμηση και αρχειοθέτηση, όσων ο χρόνος απειλεί ταν σβύσει τελεσίδικα και ανεπιστρεπτί από τη μνήμη εκείνων που ο χρόνος προδίδει ύπουλα, σαν σύθαμπο και λησμονιά, τις διηγήσεις της γιαγιάς, της μάνας του πολυλογά παππού, που ντε και καλά ήθελε να μας κάνει κοινωνούς της αλυσίδας ή του κουβαριού που έπλεκε τους ανθρώπους άλλων εποχών μεταξύ τους με συγγένειες, σεβασμό και αλληλοεκτίμηση….
Πάνε δέκα χρόνια που χωρίς πολλή οργάνωση, είχα κρατήσει μιά παρτίδα από σόγια, συγγένειες και γενιές στο Πετροκεφάλι. Μιά ηλεκτρονική ταξινόμηση εβοήθησε τότε να μη χαθούν εκείνα, μα και τα λίγα παραπάνω που βρήκα τώρα να προστεθούν στη σωστή θέση.
Άλλο θέμα: Εγραφα αλλότες, πως το νερό είτονε πάντοτε ένα πολύτιμο αγαθό στον τόπο μας. Στο Πετροκεφάλι είχαμε δάφορους τρόπους άντλησης νερού για το πότισμα των κήπων. Λίγο μετά το 1950 μια κατασκευή, το μηχάνημα ήταν η απάντηση στις δυσκολίες του ποτίσματος στον κάμπο, αντλώντας νερό από βάθος όχι μεγαλύτερο από εξ-επτά μέτρα. Τα μηχανήματα ήταν σιδηροκατασκευές, που εφαρμοζόταν στα πηγάδια και τα υπομονετικά γαιδουράκια περιστρέφανε τον κάθετο άξονα της κατασκευής γύρο από το πηγάδι συνεχώς, αντλώντας νερό σε συνεχή ροή. Και ενώ τα μηχανήματα ήταν εκατοντάδες στην περιοχή του ΠΕΤΡΟΚΕΦΑΛΙΟΥ, ΚΟΥΣΕ, ΣΙΒΒΑ. δεν μπόρεσα να βρω ούτε μιά αναφορόα στο ιντερνετ. Με αρκετά μεγάλη δυσκολία εντόπισα δυο μηχανήματα στο Πετροκεφάλι, όπως φαίνονται στις παρακάτω φωτο. Εκτός από τον εικονιζόμενο τύπο, δεν γνωρίζω απο που έγινε η εισαγωγή, υπήρχε και μιά άλλη κατασκευή, που χρησιμοποιούσε το σύστημα του διαφορικού των καταστραμένων γερμανικών αυτοκινήτων του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Τη μετατροπή σε αντλητικό σύστημα αναλάμβαναν ειδικευμένοι σιδεράδες
Το Μηχάνημα. Αντλητικό εργαλείο διατηρημένο στην αυλή του Εμμανουήλ Αντωνίου Τσικνάκη (Πετροκεφάλι)
*
*
*
*
*
*
*
*
Μιά διαφορετική όψη του μηχανήματος Με μιά βαριά μπάρα 3 μέτρα στην οπή της κεφαλης και η περιστροφική κίνηση του γαιδουριού γύρο από το πηγάδι μετέδιδε την περιστροφή με τη βοήθεια γραναζιών στο δίκο, που στην περιφέρειά του είχε ειδικά διαμορφωμένη αλυσίδα με ελαστικές φλάντζες ανά 1 μέτρο. Η αλυσίδα διερχόταν από μια σιδερένια σωλήνα μερικών μέτρων, που το πάνω μέρος της έφθανε στο χείλος του πηγαδιού, ενώ το κάτω μέρος της ευρισκόταν μερικά μέτρα πιό κάτω, μέσα στο πηγάδι και κάτω από την επιφάνεια του νερού, στερεωμένη κάθετα σε αυτή τη θέση. Η αλυσίδα διερχόταν μέσα από τη σωλήνα σε ατέρμονα περιστροφή και η φάντζα εγκλώβιζε νερό από το εισερχόμενο στη σιδερένια σωλήνα και το ανέβαζε στην επιφάνεια. Αυτό διοχετευόταν στο αυλάκι για πότισμα.
Ο Σακκιές. Αντίστοιχης χρήσης με το μηχάνημα αλλά βαρέως τύπου Παρακάτω, καλοσυντηρημένος σακκιές στο σπίτι του τέως Επιθεωρητή ΜΕ, Κωνσταντίνου Δημ Μαρκάκη. στο Πετροκεφάλι.*
*
Μιας και κάνατε τον κόπο να φθασετε μέχρις εδώ, χαζεύοντας τα αντλητικά εργαλεία των παπούδων σας, δείτε ενα συνδεμενο video με (διπλό κλικ στην παρακάτω εικόνα στα 50 » ). Δείχνει πραγματικές εικόνες από την επίσκεψη του κρουαζερόπλοιου Βασ. Φροιδερίκη το 1961 με Ανερικανοκρητικούς στην Κρήτη και ενα σακιέ να βγάζει νερό στον Αποκόρωνα. Ακόμα, θα δείτε ζωντανά το αλώνισμα με το βολόσυρο κλπ που αλλού σας αναφέρω. Ας είναι καλά ο mr John Sooklaris, που και κατέγραψε, μα και ανέβασε στο διαδίκυτο τις παραπάνω εικόνες
**
**
Τέλος, οι γνωστοί από το Λασήθι ανεμόμυλοι-νερόμυλοι, ήταν και στη δική μας περιοχή, αλλά πολύ λίγοι μιας και οι άνεμοι στη πεδιάδα τους καλοκαιρινούς μήνες ήταν λιγοστοί και δεν ήταν εύκολο να χρησιμοποιηθούν σαν κινητήρια δύναμη άντλησης. Με τη δύναμη του ανέμου η περιστροφή μετατρεπόταν σε παλινδρόμηση που κινούσε μια αναρροφητική υδραντλία ανασύροντας νερό από βάθος 5-7 μέτρων Στις παρακάτω φωτο, ότι απόμεινε από τους ανεμόμυλους του Λειβαδιώτη δίπλα από την εκκλησία των Αγ Αναργύρων. Ανήκε στα μοναστηριακά κτήματα του Λειβαδιώτη. (Οι ανεμόμυλοι κατασκευάσθηκαν στη Λειψία, 1700, χρησιμοποιήθηκαν πολύ στις ΗΠΑ το 1850 πριν από την ανακάλυψη κατασκευή των μηχανών εσωτερικής καύσης)
*
Αλλο θέμα: παραλίες. Προσπάθησα να επισκεφθώ όσο περισσότερα μέρη μπορούσα στην περιοχή της Κατω Μεσσαράς. Φυσικά τα Μάταλλα, Αγιοφάραγγο, Καλοι Λιμένες, Κόκκινος Πύργος, Τσίγκουνας, Λέντας, Ζαρός, Αγ Γαλήνη, Μονή Πρεβέλης, Αγ Παύλος, Σπήλι ήταν τα μέρη που έδωσαν το δικό τους χρώμα στις διακοπές μας. Πιό κάτω θα δόσω μερικές εικόνες από τα παραπάνω μέρη, μιάς και η ψηφιακή τεχνολογία μας «φόρτωσε» με με χιλιάδες μεγαμπάιτ, που απλά σημαίνει χιλιάδες φωτογραφικά στιγμιότυπα των παραπάνω περιοχών.
Η Παραλία της Αγ Γαλήνης στην εκβολή του Πλατύ ποταμού Κατά το 1955 η παραλία της Αγ Γαλήνης ήταν δίπλα στο Λιμάνι της Αγ Γαλήνης. Λίγα μέτρα άμμου, μα αρκετά για το μπάνιο των ντόπιων. Η επέκταση του λιμανιού και η τουριστική εκμετάλευση εξαφάνισαν την παραλία εκείνη και η συνθήκες τουριστικής ανάπτυξης επέβαλαν το δρόμο στο δέτη, μεταξύ λιμανιού και εκβολής πλατύ, ώστε να αναπτυχθεί και η παραλία της εκβολής του Πλατύ.*
*
*
Παραλία Αγ Γαλήνης. Η επιτήρηση του Κόλπου της Μεσσαρας από τα Γερμανικά επάκτια πυροβολεία τον Β Παγκ Πόλεμο. Ανοίγοντας το μαντεμένιο στόμιο πρόβαλε η κανη του τρομερού παράκτιου πυροβόλου, έτοιμο να αποτρέψει απόβαση των συμμαχων στον κόλπο της Μεσσαράς.
*
*
*
*
*
Αγ Γαλήνη Μνημείο Δαιδάλου-Ικάρου, στη θέση που κατά το μύθο πέταξε ο Ικαρος, για την ελευθερία.
*
*
*
*
*
*
Αγιοφάραγγο. Η εκκλησία του Αγ Αντωνίου
Αγιοφάραγγο. Η ανατολική -αριστερή πλευρά της καταπληκτικής παραλίας του
Νότιες παραλίες Ρευθύμνου. Απο τα Σαχτούρια φθάνουμε στην παραλία Αγ Παύλος
Νότιο Ρέθυμνο Κρουταλιανό φαράγγι, κατα τη διαδρομή προς Μ Πρεβελη.
Μονή Πρεβελης στο νότιο άκρο του Ν Ρεθυμνου.
Παραλία Πρέβελη, από ψηλά
Μάταλλα Δεξιά πλευρά
Μάταλλα αριστερή πλευρά
Καλοί Λιμένες Η μεγάλη παραλία Καραβόβρυση
Λέντας. Αλλη μιά εικόνα από 2 χλμ μακριά, όπως φαίνεται από τα υψώματα των Καλών Λιμένων
Λίμνη Ζαρού Μιά καλοδεχούμενη όαση δροσιάς, πράσινου, νερού, στο ανυδρο τοπίο του Ψηλορίτη.
Ακόμα ένα θέμα, που με απασχόλησε ήταν η εικόνα, το τοπίο της Μεσσαράς, έχοντας πάντα στο μυαλό μου το πως ήταν 40-50 χρόνια πριν. Ηπρώτη εικόνα, που μουρχότανε στο μυαλό τα παιδικά μου χρόνια, για το πως μπορεί να είναι αυτό που στη γεωργαφία ονομάζαμε στέπα, ήταν η εικόνα της πεδιάδας του Τυμπακιού, προς τον Κόκκινο Πύργο βλέποντας την από τα Ξεροκάμπια. Όμως και οι γήλοφοι των Αστερουσίων και η ίδια η πεδιάδα της Μεσσαράς, όπως φαινόταν από το Μουλιανό Πόρο, ήταν ένα «σπανό», κατά την τοπική έκφραση, μέρος, χωρίς δένδρα, χωρίς πράσινο. Φυσικά τα χωργιουδάκια ήταν δακτυλοδειχτούμενα με τα λιγοστά φώτα τους τη νύχτα, χωρίς την πολυτέλεια του ηλεκτρικού ρεύματος.
Η σημερινή εικόνα, έχει κυριολεκτικά αλλάξει το τοπίο και παρά τη δυσκολία άδρευσης, κοντεύουν να εξαφανιστούν οι λόφοι, με τη μορφή που τους θυμάμαι, που προφανώς ήταν η εικόνα από τις καταστροφές και τις φωτιές των κρητικών επαναστάσεων μέχρι την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Τούρκους. Η σημερινή βέβαια χλωρίδα και τα διάφορα είδη δένδρων είναι εκείνα που μπορούν να δώσουν κάποιο εισόδημα στους καλλιεργητές με κυρίαρχο την ελιά. Όμως και παλιότερα υπήρχαν οι παραδοσιακές ελιές στο Πετροκεφάλι οι κορακολιές, όπως τις ονομάζαμε, που μετά το 1960 έπαψαν να αποδίδουν, και άρχισε η αντικατάστασή τους με τη σημερινή ποικιλία.
Σήμερο, τη νύκτα τα όρια των οικισμών τείνουν να εξαφανιστούν στην πεδιάδα, εξ αιτίας των διαφόρων ηλεκτροδοτήσεων, σε αποθήκες, αγροικίες, κλπ σε όλη την πεδιάδα. Για να δεις τη φαντασμαγορική εικόνα του καλοκαιρινού έναστρου ουρανού της Μεσσαράς, πρέπει να περιπλανηθείς νύχτα στους δρόμους των Αστερουσίων και κάπου-κάπου να βρεθείς στο πουθενά από επίγειο φωτισμό, αλλά με ένα έναστρο ουρανό με χιλιάδες άστρα που νομίζεις πως είναι λίγο πιό πάνω από το κεφάλι σου….
Κράτησα λίγες εικόνες από την Κρητική παλιά χλωρίδα και πανίδα, ότι με εντυπωσίασε περισσότερο, έτσι για να θυμάμαι και να σας θυμίζω πως πράσινο δεν είναι μόνο το πάρκο της γειτονιάς
Πηγαίνοντας προς το Αγιοφάραγγο μιά χιλιόχρονη ελιά μιμείται τις ρυτίδες του γέρο Κρητικού που την εξημέρωσε κεντρίζοντας της (εμβολιάζοντάς την).
Εκεί που νομίζεις πως είσαι μόνος νάσου οι κατσίκες, που στους απόκρημνους γκρεμούς παίρνουν πόζα όλο καμάρι και στήνουν αυτί παρατηρώντας μας με την ίδια περιέργεια που εμείς τις παρατηρούμε…
Ψηλά στα Αστερούσια η ανάγκη της επιβίωσης έδωσε στο θάμνο αυτό το περίεργο σχήμα μαζί με τη γειτονική αγριελιά.
Βροντίσι. Στη ρίζα του Ψηλορίτη, δένδρα πουθενά, και εκεί ένας Πλάτανος «που δεν τον αγκαλιάζουνε πέντε άντρες» κατά τα λεγόμενα των παπούδων μας.
Και μπορεί η αγκαλιά μας να μην χωράει τον πλάτανο του Βροντισιού, όμως εμείς χωράμε άνετα στην κουφάλα του, που με τα χρόνια απόκτησε.
Αγάβη η Αμερικανική ο Αθάνατος, Αρκετοί για να σπάσουνε τη μονοτονία των Αστερουσίων όταν εμφανίζονται στο πουθενά μεγαλόπρεποι και θεαματικοί.
Αλλο ένα δένδρο τροπικό η φραγκοσυκιά φορτωμένη με τα καπλόσυκα στη διαθεση των τολμηρών και υπομονετικών για μιά ακόμα διαφορετική γεύση.
Αποσπερίδα στη Λίμνη του Ζαρού. Η γέμωση του φεγγραριού.
Πανσέληνος. Αύγουστος 16η, Πετροκεφάλι 2008
ΠΕΤΡΟΚΕΦΑΛΙ 