30/10/2009
15/10/2009
Ο ΞΩΠΑΤΕΡΑΣ ΣΤΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ 2009
Μιά καλή παρέα, που είχε τη διάθεση, το χρόνο και την ευκαιρία, κατάφερε να ταρακουνήσει την καθημερινότητά της, αποχαιρετώντας το καλοκαίρι του 2009 με μιά μονοήμερη εκδορομή στα Καλάβρυτα.
Με σύμμαχο την ωραία μέρα, την Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2009 ο Πρόεδρος του Ξωπατέρα Ευθύμης Τσικνάκης, τα μέλη του συμβουλίου Δ Μπιτσακάκης Γ. Τσικνάκης Γ Σαββάκης, Κλειώ Λούμου-Μαρκάκη Κ. Σταυρουλιδάκης, με αρκετούς φίλους και συγγενείς, αλλά και αρκετοί χωριανοί και κοντοχωριανοί ( Πρατικάκη (Σίββας), Μαραγκάκης (Κουσές), …αρματώσαμε ένα πούλμαν με κέφι και πήγαμε να κατακτήσομε το Μωριά… (Το δεύτερο αστείο είναι, πως στα Καλάβρυτα βρήκαμε τυχαία και άλλους …συμπολεμιστές : τα ΚΑΠΗ των Γλυκών Νερών (που αποτελεί το νέο τόπο διαμονής τσ΄αφεντιάς μου…)
Καλάβρυτα σημαίνουν 25 Μαρτη 1821 και οι απόγονοι του ΞΩΠΑΤΕΡΑ θεωρούν χρέος να τιμήσουν το σημαιοφόρο της Ελληνικής Επανάστασης
-
Η εκδρομή είχε την αναμενόμενη συνέχεια: Λίγο παραπάνω ανάβαση, μέσα στα έλατα προς το χιονοδρομικό κέντρο της περιοχής και η ταβέρνα Λαλέουσα μας περίμενε, όπως τη βλέπετε:
Ώρα γιά φωτογραφίες:
Ονόματα; Και βέβαια θα βάλω μόλις τάχω σωστά και όλα λίγη υπομονή…
08/10/2009
ΕΚΛΟΓΕΣ 2009;
Εκλογές; Ναισ΄αλάι σου μα πράμα μνημόσυνο θα νέχουνε κειανενούς μεγάλου, και επήγανε και του το κάμανε στο σκολειό…. Ε εε κειαμείντα, χωρίς σουχλιά, χωρίς καμπάνες, χωρίς να παίξουνε κειανενούς τη γκαζοντενέκα, είντα κειαολιάς εκλογές είναι ετουτεσές… Λόπως εχάλασε ο κόσμος….
1950… Γροικώ τη μάνα μου τη Μπαμπιονίταινα , την θεια μου τη Βαγγελία του Βανίλη, τη Μαρία την Καμηλαργιανή (γειτόνισες του 1950) να γούζουνται και να γρυβίζουνε η μιά τσ΄αλλής για τα νιτερέσα του Κεφαλογιάννη, Μεϊμαράκη, του Μαρή, του Μανασσάκη, και τόσων άλλων, άνε βγει ο Βενιζέλος (Σοφοκλής), ο Μαρκεζίνης, ο Παπάγος, ο Παπανδρέου κ. ά. Άμα τσοι γροίκας, εθάργιες πως ετρώγανε από την ίδια ματζαδούρα με τσοι πολιτικούς εκείνης τση εποχής, και εκάνανε αγώνα να βγει ο …δικός τως.
-Α αα ! Συμπαθάτε με, εξέχασα να σασε γράψω και να σασε θυμίσω , ένανε πρωθυπουργό τσ΄εποχής, μάλλον υπηρεσιακό, τον Παναγιώτη Πιπινέλλη. Και θα μου πεις βέβαια: Τόσονά μεγάλουρος είτονε; Δεν είμαι κιαολιάς βέβαιος, μα εγώ τον εσύνδεσα με το ζόρε απου ετραβούσανε οι αμπελοκαλλιεργητές, με τα βάσανα και τσ΄αγωνίες τωνε, από τη μιά να πάει καλά η αμπελοκαλιέργεια της σουλτανίνας, να μη βρέξει και καταστραφεί η σταφίδα κλπ Είχανε απού λέτε οι χωργιανοί στη μπούκα ντως το βασιλιά, τσοι δεξιούς, και φυσικά τσοι διάφορους πρωθυπουργούς πριν τον Παπανδρέου. Πρέπει νάτανε περίοδος 1960-62, απού δεν είχενε και πολλά καλή τιμή η σταφίδα, και κανα δυό φορές είχενε βρέξει το κατακαλόκαιρο, και είχε καταστρέψει τα σταφύλια ατρύγητα (Είχενε βρέξει στις 15 Αυγούστου, και θυμούμαι τσοι δεκαπενταριστάδες του Μαρτσάλου οντενεγυρίζανε με τσοι γαιδάρους, και δεν είχανε μηδε μιά στεγνη κλωστή …). Εκειά απου λέτε πουθενά είχενε μερακλώσει ο μακαρίτης ο Αστρινός (Τερζάκης) και ήλεγε τη μαντινάδα: Απούχει θηλυκό παιδί και σουλτανί αμπέλι// θα πυρπιρίζει ο κόλος του, ωσάν του Πιπιλνέλλη… Ετραγουδούσανε μαθές το καυμό ντως οι γιαθρώποι, από μιά τσ΄αρχής και ετσά εμείνανε ενα σωρό από τσοι «μεγάλους» των διαφόρων εποχών στην ιστορία…
Έχω σας γράψει κατά καιρούς τα … καλυκοσφύργια* τση γενιάς μου, και πιό πολύ των πατεράδων του 1950, απου θαρρούσανε οι κακομοίρηδες πως θελασώσουνε το ντόπο με τσ΄εκλογές…. Έτυχε νάναι ο κύρης μου από τη …δεξά μπάντα οντονεπιάσανε οι μεγάλουροι τα ζυγάλετρα και ανοίξανε μιά αυλακιά στη μέση τση Ελλάδας για να τσακώνουνται οι μαύροι οι δεξιοί, με τσοι άλλους τση αριστερής πάντας, και να κάνουνε τ΄αφεντικά σεϊρι, μα και τη δουλειά ντωνε…
Οντενείμουνε κοπέλι δεν είχαμενε μηδέ εφημερίδες, μηδέ ραδιόφωνα στο χωργιό. Έτσά, λίγα πράματα εκατέχαμενε για Ολυμπιακό και Παναθηναϊκό, μα δεν εκακοπερούσαμενε δα και χωρίς την αφεντιά ντως. Μιά μέρα, γύρο στο 1955 (από ότι μου λεγε ο Γιώργης ο Τσίκνης (Γεώργιος Μιχ Τσικνάκης 1946), μας ήφερε ο δάσκαλος μας, ο Αντώνης ο Βασιλάκης μιά μπάλα, μασε χώρισε δε δυό μπουλούκια και μας είπενε: εσείς από παέ είσαστε Ολυμπιακοί, καί στοι άλλους μισούς: εσείς είσαστε Παναθηναϊκοί.
Ετσά εξεκίνησε ο καυγάς των ντόπιων για τσοι Πράσινους – Κοκκινους Ετσα φαίνεται εξεκίνησε και ο καυγάς στα πολιτικά και καλά κρατεί σαμε* έδά.
Θυμούμαι απού λέτε ένα πρωί, μπορεί νάτανε το Νοέμπρη του 1963, απου πρωτοκέρδισε τσ΄εκλογές ο Γεώργιος Παπανδρέου πως εσηκώθηκε πρωί-πωί η θειά μου η Βαγγελιά, (Παπανδρεϊκιά μαθές) και ήβαλέ μιά γκαζοντενέκα ανάποδα σε ενα στύλο του φράχτη και την εκαταχτύπα διαολισμένα, για να μπει στ΄αρθούνια τση μάνας μου, απουχενε χάσει το κόματζη τσ΄εκλογές… Τόχανε φαίνεται συνήθιο, «να παίζουνε τη ντενέκα» σε αυτούς απού χάνανε τσ΄εκλογές….
Και νάρχεται το 2009, να παίρνω και να ξαναπαίρνω στο χωργιό τηλέφωνο, να καταρωτώ από παδέ και απο κε, και να μη γροικώ ανεπαταχλί…. Είναι να μην το σκέφτομαι εδά; Θα μου πεις κακία είναι , μα αν δε ντηνε πω θα ΄σκάσω:
-Ε ρε Γέρο Παπανδρέου (ο πιό Βασιλκός Γέρος τση …Δημοκρατίας) πως τσοι κατάντησες τσοι χωργιανούς μου, απού καθε βολά απού ενίκα το κόμα σου εστένανε γλέντια τρικούβερτα. μπαλωθιές, και διπλοκάμπανη η καμπάνα… Και εδά; Οι διαόλοι στη δροσά…. ανεπαταχλί…, μηδέ τη λήτη σου δε φέρνουνε….
Και θα μου πεις εδά βέβαια, σα ντο συμπεθεράκι μου το μεσομπούνταλο:
-Επαέ συμπέθερε εκατεβάσαμενε τσ΄Αγίους απότο κονοστάσι, και στσοι πολιτικούς θα μνώγομε ακόμη; Δεν τσοι ντουχιουντίζω γω αυτούς, μονο ταν απατό μου…
02/10/2009
ΤΟ ΧΡΕΟΣ
Πάνε 70 χρόνια από Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, και κανένας δεν θέλησε να γράψει να καταγράψει, να υμνήσει ή να αναφέρει έστω, όσους δεν έσκυψαν το κεφάλι στη ναζιστική αντίληψη για τις αξίες της ελευθερίας της αξιοπρέπειας και της ζωής στο χωριό μας. Είναι συνηθισμένο, ο εγωκεντρικός άνθρωπος βάζει τον εαυτό του, το σόι του, το συνάφι του, στο θεμέλιο του ανδριάντα που μια ζωή προσπαθεί να φτιάξει για την προσωπική του δικαίωση. Κάποιοι όμως νεότεροι, είναι υπαρκτοί, έχουν συγγενείς ανάμεσά μας, και κανείς δεν έκανε τον κόπο να τους αναφέρει, να τους ανασύρει από τη λησμονιά, την ίδια στιγμή που άλλοι αλλού ποιούν είδωλα με ιδιοτέλεια πολλές φορές για ανύπαρκτες προσφορές στην κοινωνία….
Ας καταγράψουμε-θυμηθούμε μερικούς από τους ανθρώπους που ενώ δεν ήταν παρά οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, ήξεραν τι έπρεπε να κάνουν και δεν δείλιασαν στιγμή… Ας μην είμαστε επιλήσμονες του απλού χρέους να γνωρίζουμε, αν μη τι άλλο, αυτούς τους ανθρώπους:
ΝΙΚΟΣ ΑΛΕΞ. ΣΑΒΒΑΚΗΣ
Δεν είδα μια τελετή, μια δικαίωση, για τον εικοσάχρονο Σαββάκη Νίκο, που όσο μπορούσε, όσο του ζητήθηκε, όσο νόμιζε, αρνήθηκε να συμφωνήσει με τις ανελεύθερες αντιλήψεις των Ναζιστών κατακτητών του 1940. Το πλήρωσε με τη ζωή του. Εκτός από τη λύπηση για τον Αραπαλέξη, πατέρα του παλικαριού, δεν θυμάμαι η τοπική κοινωνία να έκρινε σκόπιμη την αναφορά στους υπέρ του έθνους αγώνες του, για τον συγκεκριμένο άνθρωπο. Με πολλές δυσκολίες, στον τόπο της εκτέλεσής του, μια απλή λιτή επιγραφή στήθηκε για να θυμίζει στους μεταγενέστερους πως κάποιοι δεν λογάριασαν τη ζωή τους για να υποστηρίξουν το κοινό καλό και τις κοινές αξίες.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΑΡΙΤΑΚΗΣ
Έζησα δυό δεκαετίες στο Πετροκεφάλι, και διατηρώ άριστες σχέσεις με τους χωργιανούς. Έζησα χρόνια πολλά με μεγαλύτερους, και ποτέ δεν μου ανάφερε κανείς την ιστορία-δράση ενός ακόμα χωργιανού μας «απού ήβαλε την κεφαλήν του στον τορμπά*» κατά το κοινώς λεγόμενο τοπικά, ή αν το θέλετε και πιο σύγχρονα: έπαιξε το κεφάλι του κορώνα-γράμματα, αρνούμενος να δεχθεί τα τετελεσμένα των κατακτητών… Πρόκειται για το «Βάτση» το Γεώργιο Χαριτάκη, που αλλού αναφέρεται με την εύθυμη πλευρά της ζωής του. Σίγουρα η Κρήτη μπορεί να περηφανεύεται πως πολλοί από τους κατοίκους της έχουνε μια δόση «τρέλας», είναι κουζουλοί κατά πως λέμε, οι ωραίοι τρελοί αυτού του κόσμου. Σϊγουρα διαφορετικοί από τους σύγχρονους πολιτικάντηδες ντόπιους και ξένους, που πάντα το μυαλό τους είναι στο κέρδος της κάθε τους ενέργειας… Οπότε χρειάστηκε, ακροβατούν ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο, χωρίς ο ηρωισμός τους ναναι εργαλείο καταξίωσης δικής τους και των απογόνων τους….
Αντιγράφω λοιπόν από το αντίστοιχο γενεαλογικό δένδρο του Γεωργίου Χαριτάκη, στοιχεία και διηγήσεις δοσμένα από την κόρη του Γιαννούλα:
Ο πατέρας μου είτανε Καμηλαριανός στην καταγωγή, αδελφός τσ΄ Αναστασίας του Μπελαδοδράκου (Δράκου Μανασσάκη). Από μικρός στο Πετροκεφάλι, αγάπησε μια Πομπιανή, που όμως πέθανε πριν προλάβουν να παντρευτούν και απογοητευμένος έφυγε για τη Θεσσαλονίκη, μετά γύρισε στην Αθήνα, και τέλος παντεύτηκε τη μάνα μου από τις Βουκολιές Χανίων, όπου και μείνανε δίπλα στην Κάντανο στην Ανώχελη, πριν τον Β παγκόσμιο πόλεμο. Φυσικά οι μάχες σε όλη την περιοχή μέχρι την πτώση της Κρήτης, (Μάλεμε Ταυρωνίτης), γινόντουσαν στον τόπο που ζούσε ο Βάτσης. Εϊχενε ένα εξοχικό σπιτάκι απομονωμένο ο Γιώργης, όπου έτυχε νάναι μοναχός του, και αρχές του 1941 πέρασε ένα απόσπασμα Γερμανών. Εϊχανε κακές διαθέσεις σε βάρος του Γιώργη, μα ο Γιώργης τους πρόσφερε φιλοξενία, φαγητό αυγά κλπ και μπόλικο κρασί. Σε λίγη ώρα όλοι οι Γερμανοί (πέντε ή εξ ) σκνίπα στο ποτό αποκοιμηθηκανε. Τότε ο Γιώργης τους έσφαξε όλους και τους πέταξε σε ένα πηγάδι σκεπάζοντάς το με κλαδιά. Κανείς απολύτως δεν ήξερε το μυστικό του. Οι Γερμανοί που πέρασαν και αναζητούσαν το εξαφανισμένο απόσπασμα δεν μπορούαν να φαντασθούν και να υποψιασθούν τον αγαθό γεωργό της αγροικίας σαν δράστη της εξαφάνισης. Φυσικά, ο κίνδυνος να εξαφανίσουν όλο το χωργιό αν αποκαλυπτόταν (ότι έγινε λίγο αργότερα με τη γειτονική Κάντανο) ήταν μεγάλος. Εν τω μεταξύ ο Γιώργης κατέβηκε στη Μεσσαρά να εφοδιαστεί μερικά τρόφιμα, μιάς και στην περιοχή των Βουκολιών η ζωή ήταν δύσκολη. Οι συγγενείς του Γιώργη στο Πετροκεφάλι τον καλοδέχτηκαν και του πρότειναν να φέρει την οικογένειά του στο χωργιό, εκαταλείποντας τα Χανιά. Από την άλλη οι ντόπιοι κάτι είχαν υποψιασθεί, για το σαμποτάζ, και ο Γιώργης έκρινε σκόπιμο να πάρει την οικογένειά του και να κατέβει στη Μεσσαρά… Με χίλιες δυσκολίες, με αμέτρητα αποσπάσματα και κινδύνους έφθασαν στο Ρέθυμνο, από όπου με το κάρο του Μπελαδοδράκου και με καραγωγέα το Γιώργη του Δράκου (Γεώργιος Δράκου Μανασσάκης) ανηψιό του Γεωργίου Χαριτάκη, κατέβηκαν στη Μεσσαρά…»
ΚΑΝΑΚΑΡΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Ακόμα ένας χωργιανός, ο Κανακαράκης …. θυσιάστηκε στους φούρνους του Αουσβιτς, (περιμένω περισσότερες λεπτομέρειες)
ΜΙΧΕΛΙΝΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ
Μελανό σημείο για την περιοχή σε όλα τα παραπάνω, αποτελεί η δράση κάποιων, που δρώντας σαν δοσίλογοι, κατέδωσαν κατα τη διάρκεια της κατοχής για αντιστασιακές ενέργειες το Σταύρο Μιχελινάκη, που την τελευταία στιγμή και μετά από σκληρή προσπάθεια του αδελφού του Καραϊσκου, γλίτωσε την εκτέλεση και φυγαδεύτηκε στη Θεσσαλονίκη. Πάντα είχα την απορία γιατί ο συγκεκριμένος άνθρωπος, τόσο γνωστός στη γενιά του 1910-1930, εξαφανίστηκε από το χωργιό στη Θεσσαλονίκη. Γνωρίζοντας καλά όλα τα υπόλοιπα αδέλφια του, έμεινα με την απορία μέχρι που προ ολίγων ετών παράκουσα για τους πραγματικούς λόγους της ακούσιας μετανάστευσης. Θα μου πεις βέβαια πως κάποτε η κατοχή τέλειωσε. Εεε και; Οι ανδριάντες, τόπαμε και παραπάνω, στήνονται συνήθως για να υπηρετήσουν αυτούς που τους στήνουν, σπανια δε υπηρετούν τις θυσίες των αγωνιστών και των πεσόντων…
Άλλη μια ακούσια όπως φαίνεται μετανάστευση, εγίνε στο χωργιό μας, όπου όμως τα μόνα γνωστά μου είναι τα θύματα. Πρόκειται για τις συνέπειες του εμφυλίου πολέμου στις τοπικές κοινωνίες. Πιο συγκεκριμένα:
Όταν είμασταν μικροί, Πρώτη-Δευτέρα δημοτικού, θυμάμαι στο Πετροκεφάλι μια οικογένεια, τα γκονάκια του Ντουρόμηνου, το Μανώλη, το Νικολή, την Παγώνα και κάποια άλλα… (παιδιά του Γεωργίου Μηνά Σφυριδάκη). Κάπου στη Δευτέρα Δημοτικού εξαφανίσθηκαν… Μετά από αρκετά χρόνια έμαθα πως πήγαν και έμειναν στη Θεσσαλονίκη, το γιατί όμως το έμαθα αρκετά χρόνια μετά… Ο λόγος ήταν καθαρά πολιτικοί-ιδεολογικοί. Χωρίς να μπορεί μια αρκετά φωχή οικογένεια να επειρεάσει την τοπική κοινωνία ιδεολογικά, μπήκε στο στόχαστρο των αντικομμουνιστών και αναγκάστηκε πριν το 1960 να μετακινηθεί στη Θεσσαλονίκη!